Πρόληψη & Έλεγχος Λοιμώξεων
Στοιχεία Νοσοκομειακών Λοιμώξεων στην Ελλάδα
Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν μια από τις πιο συχνές επιπλοκές νοσηλείας. Οι επιπτώσεις αυτών, στους ασθενείς και στο σύστημα υγείας της χώρας, είναι σημαντικές καθώς παρατείνουν την παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο, αυξάνουν εντυπωσιακά το κόστος νοσηλείας και μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, στην Ελλάδα ποσοστό άνω του 10% των νοσηλευόμενων ασθενών αναπτύσσει κάποια νοσοκομειακή λοίμωξη, και τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από αυτές ετησίως. Επιπλέον, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις παρατείνουν το χρονικό διάστημα παραμονής στο νοσοκομείο, ενώ το σύνολό τους επιβαρύνει το ελληνικό σύστημα υγείας με περισσότερα από 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις μπορούν να μειωθούν σε σημαντικό βαθμό ή ακόμη και να αποφευχθούν στο σύνολό τους.
Οι δράσεις του CLEO για τον έλεγχο και την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων
Από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Δεκέμβριο του 2015, το CLEO με τις δράσεις του πέτυχε αλλαγές στον τομέα του ελέγχου και της πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων, οδηγώντας σε ένα υψηλότερο επίπεδο νοσοκομειακής φροντίδας για τους παιδιατρικούς ασθενείς των νοσοκομείων «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού». Συγκεκριμένα, οι δράσεις του CLEO επικεντρώθηκαν:
-
Οι αρχικές προσπάθειες του CLEO επικεντρώθηκαν στην πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων που οφείλονται σε Μικροβιαιμίες Σχετιζόμενες με Κεντρική Γραμμή σε Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών και Εντατικής Θεραπείας Παίδων καθώς και σε ογκολογικές μονάδες.
Έπειτα από 6 μήνες επιτήρησης, το CLEO προχώρησε σε εφαρμογή συγκεκριμένης δέσμης παρεμβάσεων που περιελάβανε:
- Ενημέρωση του προσωπικού των μονάδων σχετικά με τα αποτελέσματα της 6-μηνης επιτήρησης.
- Εκπαιδευτικά σεμινάρια σχετικά με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ορθή εισαγωγή και χρήση των κεντρικών φλεβικών καθετήρων.
- Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού σε συνεργασία με τη Νοσηλευτική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τις συνιστώμενες πρακτικές εισαγωγής και χρήσης των κεντρικών φλεβικών καθετήρων το οποίο διανεμήθηκε στους επαγγελματίες υγείας των συμμετεχόντων μονάδων.
- Σχεδιασμό αλγορίθμου για την ακριβή διάγνωση των μικροβιαιμιών σχετιζόμενων με κεντρική γραμμή.
Αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτής της δέσμης παρεμβάσεων ήταν η μείωση των συγκεκριμένων μικροβιαιμιών κατά 28,5%.
-
Ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι η εφαρμογή ορθών πρακτικών υγιεινής των χεριών.
Το CLEO διενήργησε μία προοπτική μελέτη 2 φάσεων για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα μιας απλής εκπαιδευτικής παρέμβασης με στόχο τη βελτίωση της συμμόρφωσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού με τους κανόνες υγιεινής των χεριών. Στην πρώτη φάση, συλλέχθηκαν δεδομένα από 13 τμήματα των δύο παιδιατρικών νοσοκομείων και η ανάλυσή τους έδειξε χαμηλά ποσοστά συμμόρφωσης (33%). Στη δεύτερη φάση της μελέτης, διενεργήθηκαν εκπαιδευτικά σεμινάρια σε 7 τμήματα σχετικά με τις ορθές πρακτικές υγιεινής των χεριών στο προσωπικό των μονάδων, ενώ συνεχιζόταν η επιτήρηση της συμμόρφωσης. Η συγκριτική ανάλυση των δεδομένων των δυο φάσεων έδειξε σημαντική αύξηση της συμμόρφωσης σε αυτά τα τμήματα από 48,3% σε 73,9%.
-
Οι λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου είναι οι δεύτερες πιο συχνές νοσοκομειακές λοιμώξεις σε ενήλικες και παιδιά και έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των ασθενών, αλλά και το κόστος της νοσηλευτικής φροντίδας.
Το CLEO διενήργησε μία προοπτική μελέτη σε συνεργασία με το 1ο τμήμα Παιδιατρικής Χειρουργικής του νοσοκομείου «Η Αγία Σοφία», με στόχο την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας μίας εκπαιδευτικής παρέμβασης στις πρακτικές χορήγησης περιεγχειρητικής αντιμικροβιακής προφύλαξης. Αρχικά, έγινε καταγραφή των πρακτικών και κατόπιν, σε συνεργασία με την επιτροπή λοιμώξεων του νοσοκομείου, αναπτύχθηκαν κατευθυντήριες οδηγίες ορθής χορήγησης περιεγχειρητικής αντιβιοτικής προφύλαξης, τόσο ως προς τη δραστική ουσία όσο και ως προς τη διάρκεια χορήγησης οι οποίες διανεμήθηκαν στους χειρουργούς της συγκεκριμένης κλινικής. Συγκρίνοντας τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σχετικά με τις πρακτικές χορήγησης περιεγχειρητικής αντιμικροβιακής προφύλαξης μετά την διανομή των κατευθυντήριων οδηγιών με τα αρχικά δεδομένα, διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση του ποσοστού των ασθενών που έλαβαν τόσο το σωστό αντιβιοτικό όσο και για τη σωστή διάρκεια, από 6,2% πριν την παρέμβαση σε 77,1% μετά.
Τα αποτελέσματα των δράσεων ήταν ενθαρρυντικά και έχουν δημοσιευθεί σε συνέδρια και έγκυρα επιστημονικά περιοδικά διεθνούς εμβέλειας, ενώ υπήρξαν και σχετικά δημοσιεύματα σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
