COVID-19 Vaccination
Το CLEO στο Έργο VACCELERATE
Center for Clinical Epidemiology and Outcomes Research Ελλάδα
Επισκόπηση του VACCELERATE
Το VACCELERATE είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο κλινικής έρευνας που δημιουργήθηκε για τον συντονισμό και τη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών εμβολίων κατά της COVID-19, κυρίως φάσεων 2 και 3.
Λειτουργεί ως ενιαίο σημείο εισόδου για τα ενδιαφερόμενα μέρη στην Ευρώπη (ακαδημαϊκούς φορείς, φαρμακευτικές εταιρείες, ρυθμιστικές αρχές, φορείς δημόσιας υγείας).
Τα βασικά στοιχεία του περιλαμβάνουν:
Μητρώο Εθελοντών για συμμετοχή σε δοκιμές (>107.000 εθελοντές σε περίπου 25 χώρες).
Δίκτυο Κλινικών Κέντρων / Χαρτογράφηση Δυνατοτήτων για ερευνητικά και εργαστηριακά κέντρα σε όλη την Ευρώπη.
Εκπαίδευση, Εναρμόνιση και Διασφάλιση Ποιότητας πρωτοκόλλων δοκιμών και εργαστηριακών διαδικασιών.
Πρότυπα Δεδομένων, Διαμοιρασμός & Διαλειτουργικότητα.
Έμφαση σε Υποεκπροσωπούμενους Πληθυσμούς (παιδιά, έγκυες, ανοσοκατεσταλμένοι κ.ά.).
Από την έναρξή του, το Δίκτυο Κλινικών Κέντρων έχει αναπτυχθεί σημαντικά: μέχρι τον Απρίλιο του 2023, περίπου 481 κέντρα σε 39 ευρωπαϊκές χώρες είχαν εγγραφεί.
Το VACCELERATE έχει επίσης αναπτύξει ένα εναρμονισμένο σύνολο προωθητικών και εκπαιδευτικών υλικών (βίντεο, φυλλάδια, διαδραστικά εργαλεία) με στόχο τη βελτίωση της συμμετοχής, της ενσωμάτωσης και της δημόσιας κατανόησης των κλινικών δοκιμών εμβολίων.
Κύρια Ευρήματα & Προκλήσεις από την Έρευνα (Σχετικά με το έργο του CLEO)
Μια μελέτη με τίτλο «The Challenges of Vaccine Trial Participation among Underserved and Hard-to-Reach Communities» (Poulimeneas et al.) κατέγραψε απόψεις 17 Εθνικών Συντονιστών του δικτύου VACCELERATE:
Οι πιο συχνά αναφερόμενες «δύσκολα προσβάσιμες» ομάδες ήταν: εθνικές μειονότητες (76,5%), άστεγοι (70,6%), μετανάστες/παράτυποι εργαζόμενοι/πρόσφυγες (64,7%).
Κύρια εμπόδια: χαμηλός δείκτης υγειονομικής παιδείας, επιφυλακτικότητα λόγω φόρτου συμμετοχής και έλλειψη εμπιστοσύνης στα εμβόλια και στις δοκιμές.
Οι Συντονιστές έθεσαν προτεραιότητα στην ενημέρωση μεταναστών, προσφύγων και εθνοτικών ομάδων.
Στη μελέτη «Perspectives of European Patient Advocacy Groups on the VACCELERATE Volunteer Registry» (Zaoutis et al.), έρευνα μεταξύ 520 μελών ομάδων υπεράσπισης ασθενών έδειξε:
Κύριοι παράγοντες απόφασης για συμμετοχή σε δοκιμές: αντιλαμβανόμενος κίνδυνος, οφέλη, και ποιότητα/σαφήνεια της πληροφόρησης.
Οι Βόρειοι Ευρωπαίοι δήλωναν μεγαλύτερη προθυμία συμμετοχής σε σύγκριση με τους Νότιους Ευρωπαίους.
Οι βασικές ανησυχίες αφορούσαν την ασφάλεια των νέων εμβολίων και την εμπιστοσύνη προς τους φορείς που διεξάγουν τις δοκιμές.
Το άρθρο «Design and Development of the Pan-European VACCELERATE» περιγράφει τη δημιουργία εναρμονισμένων εκπαιδευτικών εργαλείων (βίντεο, φυλλάδια, παζλ κ.λπ.), σχεδιασμένων με γνώμονα την ένταξη και την προσβασιμότητα (ιδίως για υποεκπροσωπούμενες ομάδες).
Ο Ρόλος και η Συμβολή του CLEO (με ενισχυμένα δεδομένα)
Εθνικός Συντονισμός για την Ελλάδα
Το CLEO συνεχίζει να λειτουργεί ως επίσημος Εθνικός Συντονιστής του δικτύου VACCELERATE για την Ελλάδα, διευκολύνοντας την ένταξη ελληνικών ερευνητικών κέντρων στην ευρωπαϊκή υποδομή.
Μέσω αυτού του ρόλου, το CLEO συμβάλλει στην προσαρμογή των εργαλείων προώθησης, εκπαίδευσης και πρωτοκόλλων στο ελληνικό περιβάλλον και στις κανονιστικές απαιτήσεις.
Παιδιατρικές Δοκιμές & Ειδικοί Πληθυσμοί
Η ηγετική θέση του CLEO στη χαρτογράφηση παιδιατρικών ερευνητικών δυνατοτήτων ευθυγραμμίζεται με τους στόχους του VACCELERATE για την ένταξη υποεκπροσωπούμενων πληθυσμών (παιδιών, εφήβων).
Τα εκπαιδευτικά και προωθητικά εργαλεία του δικτύου βοηθούν στην ενημέρωση των συμμετεχόντων για τον σχεδιασμό, τη συναίνεση και την ασφάλεια των παιδιατρικών δοκιμών.
Συμμετοχή Εθελοντών & Έρευνα Συμπεριφοράς
Το CLEO μπορεί να αξιοποιήσει τα ευρήματα των ερευνών (εμπόδια, κίνητρα) για να βελτιώσει τις στρατηγικές ενημέρωσης και εμπιστοσύνης στην Ελλάδα.
Η ανατροφοδότηση από τις ομάδες ασθενών προσφέρει πρακτικές γνώσεις για αποτελεσματικότερη επικοινωνία.
Υλοποίηση Εκπαιδευτικών & Προωθητικών Εργαλείων
Το CLEO μπορεί να υποστηρίξει τη μετάφραση, προσαρμογή και διάδοση των εναρμονισμένων εργαλείων του VACCELERATE (βίντεο, φυλλάδια, διαδραστικό υλικό) στην Ελλάδα.
Συμμετοχή στο Δίκτυο Δεδομένων & Ερευνητικών Κέντρων
Ως μέρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κέντρων, τα ελληνικά κέντρα υπό τον συντονισμό του CLEO συμβάλλουν στη χαρτογράφηση δυνατοτήτων.
Το CLEO διασφαλίζει ότι τα ελληνικά ερευνητικά κέντρα τηρούν τα πρότυπα δεδομένων, τη διαλειτουργικότητα και τις αρχές FAIR του VACCELERATE.
Αντίκτυπος & Στρατηγική Αξία
Η συμμετοχή του CLEO ενισχύει την ένταξη της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό οικοσύστημα κλινικών δοκιμών εμβολίων, προωθώντας την ισότητα, την ποιότητα και την ταχύτητα στην έρευνα εμβολίων.
Μέσω του συνδυασμού δεδομένων συμπεριφοράς, εκπαιδευτικών εργαλείων και συντονιστικών μηχανισμών, το CLEO συμβάλλει στην υπέρβαση των εμποδίων συμμετοχής στις δοκιμές, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς δύσκολης πρόσβασης.
Η υποδομή και η τεχνογνωσία που αναπτύχθηκαν μέσω του VACCELERATE θα στηρίξουν τη μελλοντική ετοιμότητα για πανδημίες και την έρευνα εμβολίων πέρα από την COVID-19, ακόμη και μετά τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.

